Sàng lọc suy dinh dưỡng sớm cho người bệnh

Suy dinh dưỡng bệnh viện lên đến 60%

TS.BS. Lâm Vĩnh Niên - Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết, bắt đầu từ tháng 8/2016 đến tháng 9/2017, sẽ sàng lọc suy dinh dưỡng sớm cho người bệnh khám và điều trị tại bệnh viện, thân nhân và những người có quan tâm đến vấn đề suy dinh dưỡng trong cộng đồng. Sau khảo sát, các bác sĩ khoa Dinh dưỡng của bệnh viện sẽ đưa ra những đánh giá và tư vấn chế độ dinh dưỡng sớm và hợp lý nhằm nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc người bệnh.

Cụ thể, người bệnh đến khám và điều trị tại bệnh viện được đo chỉ số cơ thể (BMI) để xác định tình trạng dinh dưỡng. Dựa trên kết quả đó, mỗi tháng một lần, bệnh viện sẽ tổ chức các chương trình khám và tư vấn miễn phí về suy dinh dưỡng và chế độ ăn phù hợp cho người bệnh bị suy dinh dưỡng. Chương trình này cũng mở rộng tư vấn về sức khỏe và dinh dưỡng miễn phí cho thân nhân và những người có quan tâm đến vấn đề suy dinh dưỡng trong cộng đồng.

Theo TS. Lâm Vĩnh Niên, trên thế giới, tỉ lệ suy dinh dưỡng trong bệnh viện ở mức 20 - 50%. Tại Việt Nam, trong khoảng 10 năm nay đã có nhiều nghiên cứu khảo sát tình trạng dinh dưỡng tại nhiều bệnh viện, kết quả cho thấy tỉ lệ suy dinh dưỡng bệnh viện của nước ta vào khoảng 30 - 60%.

Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), suy dinh dưỡng là sự mất cân bằng trong cung cấp chất dinh dưỡng và năng lượng so với nhu cầu của cơ thể tại các tế bào nhằm đảm bảo sự phát triển, duy trì hoạt động các chức năng chuyên biệt của chúng.

TS. Lâm Vĩnh Niên trao đổi vấn đề dinh dưỡng bệnh viện với bệnh nhân

Suy dinh dưỡng có thể là hậu quả của sự thiếu hụt trong chế độ ăn, tăng nhu cầu do tình trạng bệnh, do biến chứng của bệnh nền (như hấp thu kém, mất chất dinh dưỡng quá mức) hoặc các nguyên nhân này có thể phối hợp với nhau. Suy dinh dưỡng gặp ở người bệnh nằm viện thường là sự kết hợp của tình trạng suy mòn (do bệnh tật) và dinh dưỡng kém (hấp thu không đầy đủ chất dinh dưỡng).

Để điều trị suy dinh dưỡng cần phải xác định được tình trạng suy dinh dưỡng hoặc nguy cơ suy dinh dưỡng. Vì vậy, cho đến nay đã có nhiều công cụ tầm soát và đánh giá dinh dưỡng được thẩm định để sử dụng trong lâm sàng. Các công cụ phổ biến gồm: đánh giá tổng thể chủ quan (SGA), tầm soát nguy cơ dinh dưỡng 2002 (NRS-2002), công cụ tầm soát suy dinh dưỡng (MST), công cụ tầm soát suy dinh dưỡng phổ quát (MUST)...

Suy dinh dưỡng là “bộ xương trong tủ”

Suy dinh dưỡng thường được xem là “bộ xương trong tủ” của bệnh viện do thường bị bỏ sót, không được chẩn đoán và không được điều trị. Hậu quả của suy dinh dưỡng đã được đề cập trong nhiều báo cáo khoa học, xảy ra cả đối với người bệnh và cơ sở chăm sóc y tế.

Suy dinh dưỡng làm tổn thương hoạt động chuyển hóa của tế bào, tổn thương sức khỏe thể chất và tinh thần của người bệnh. Ở mức độ tế bào, suy dinh dưỡng làm cơ thể đáp ứng kém với nhiễm khuẩn, tăng nguy cơ loét do tì đè, làm chậm lành vết thương, giảm hấp thu dinh dưỡng ở ruột, thay đổi thân nhiệt và tổn thương chức năng thận. Ở mức độ cơ thể, suy dinh dưỡng làm mất khối cơ và khối mỡ, giảm cơ hô hấp, giảm chức năng tim, teo các cơ quan nội tạng. Ở mức độ tinh thần, suy dinh dưỡng có liên quan với tình trạng mệt mỏi, cảm giác chán chường, từ đó dẫn đến chán ăn, phục hồi chậm. Suy dinh dưỡng lúc nhập viện hoặc tình trạng dinh dưỡng suy giảm trong quá trình nằm viện đã được chứng minh làm kéo dài thời gian nằm viện đến 4 - 5 ngày theo một số nghiên cứu. Ngoài ra, người bệnh có suy dinh dưỡng còn dễ bị biến chứng trong thời gian nằm viện so với người được nuôi dưỡng tốt, từ đó dẫn đến tăng nguy cơ tử vong.

Suy dinh dưỡng cũng là gánh nặng đối với cơ sở chăm sóc y tế. Người bệnh suy dinh dưỡng có tỉ lệ biến chứng cao hơn, dẫn đến cần nhiều công chăm sóc điều dưỡng, cần nhiều thuốc hơn, và có tình trạng phụ thuộc nhiều hơn do giảm khối cơ… Tất cả các vấn đề trên dẫn đến tăng chi phí điều trị ngoài việc điều trị bệnh lý chính của người bệnh.

PGS.TS.BS. Trương Quang Bình - Phó giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM chia sẻ: “Việc khảo sát tình trạng dinh dưỡng ở người bệnh đến khám và nhập viện tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM sẽ cung cấp bức tranh toàn cảnh mức độ suy dinh dưỡng của người bệnh, qua đó, việc phát hiện và điều trị suy dinh dưỡng được các thầy thuốc lâm sàng chú ý hơn bên cạnh điều trị bệnh chính của người bệnh. Hơn nữa, dựa trên các thông tin này, bệnh viện có thể đưa ra các chiến lược và chính sách phù hợp để nâng cao chất lượng điều trị và chăm sóc người bệnh”. 

NGUYỄN NA

4 thực phẩm làm nặng thêm vết loét herpes quanh miệng

Nguyên nhân thường gặp nhất của vết loét là do virus herpes simplex, chúng có thể nằm im trong cơ thể của một người trong nhiều năm.

Một số người sử dụng thuốc kháng virus hoặc kem bôi tại chỗ để chữa lành các vết loét herpes quanh miệng. Tuy nhiên, ăn những thức ăn không đúng có thể gây ra kích hoạt gia tăng thêm loét herpes quanh miệng, và làm cho thuốc kém hiệu quả.

Tỷ lệ Lysine / Arginine trong thực phẩm thấp tương quan với loét herpes

Tỷ lệ Lysine / Arginine là so sánh bao nhiêu lysine có được với arginine trong một sản phẩm thực phẩm. Cả hai đều là các acid amin, nhưng lysine làm giảm vết loét trong khi arginine kích hoạt loét. Nghiên cứu cho rằng tỷ lệ Lysine / Arginine trong thực phẩm dùng ăn uống càng thấp, thì cơ hội các thực phẩm này sẽ gây bùng phát vết loét herpes quanh miệng càng lớn.

Những thực phẩm chứa nhiều Arginine làm vết loét herpes nặng thêm

Bánh mì

Arginine kích thích sự nhân lên của virus herpes simplex và do đó ảnh hưởng đến sự phát triển của các vết loét herpes quanh miệng. Bánh mì là thực phẩm lành mạnh cho nhiều người, vì nó có chứa chất xơ, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, San Diego Homeopathy cho rằng lúa mì có nhiều arginine. Có khoảng 169 mg arginine trong 28 g nhỏ khẩu phần hạt lúa mì. Ăn bánh mì với bánh mì lúa mì thường có thể gây ra khởi phát vết loét herpes quanh miệng.

Quả hạnh

Các loại hạt như hạnh nhân, đặc biệt được biết là gây ra sự bùng phát loét herpes quanh miệng. Hạnh nhân có tỷ lệ lysine/arginine thấp khoảng 0,26, theo San Diego Homeopathy.

Nước nho

Một trong những đồ uống tồi tệ nhất đối với những ai dễ bị vết loét herpes quanh miệng là nước nho. San Diego Homeopathy giải thích rằng nó chỉ chứa khoảng 25 mg lysine, nhưng chứa 119 mg arginine trong một chén, tỷ lệ lysine/arginine thấp khoảng 0,21. Điều này là do nho có nhiều arginine. Các loại thực phẩm có nhiều đường cũng có thể gán cho kích hoạt loét herpes quanh miệng. Nước rau quả và các loại trà là sự lựa chọn tốt hơn cho những người có nhiễm virus herpes.

Bơ đậu phộng

Bơ đậu phộng cũng có thể gây ra loét herpes quanh miệng, vì nó chứa arginine nhiều hơn lysine. Cho dù là bơ đậu phộng tự nhiên hay chế biến, hầu hết các loại bơ đậu phộng có tỷ lệ lysine/arginine thấp khoảng 0,2, theo San Diego Homeopathy. Những người có virus herpes simplex nên tránh ăn bơ đậu phộng và mứt bánh mì hoặc ngâm thực phẩm trong bơ đậu phộng. Sandwiches với thịt và pho mát là một lựa chọn an toàn cho những người dễ bị loét herpes quanh miệng.

Chọn thực phẩm phù hợp sẽ không gây kích hoạt loét herpes quanh miệng, có thể làm hạn chế tái phát loét herpes quanh miệng, cũng có thể giúp hỗ trợ cho điều trị loét herpes quanh miệng với thuốc kháng virus nhanh đạt được kết quả mong muốn hơn.

TS.BS. Lê Thanh Hải

(tham khảo Livestrong)

Thương hiệu sữa Việt 40 năm với kỳ tích xuất khẩu đi 43 nước trên thế giới

Từ Trung Đông tới hơn 43 nước trên thế giới

Đầu năm 2016, Công ty CP Sữa Việt Nam (Vinamilk) trúng hợp đồng xuất khẩu sữa bột trẻ em trị giá 12,5 triệu USD sang Trung Đông. Với kinh nghiệm hơn 15 năm và phát triển tại thị trường Trung Đông, Vinamilk đã và đang mở rộng danh mục sản phẩm với các dòng mới như sữa đặc, bột dinh dưỡng nhằm đáp ứng các nhu cầu đặc trưng của người tiêu dùng tại đây. Điều này giúp công ty có tốc độ tăng trưởng doanh số cao tại Trung Đông trong 5 năm qua với mức 38%.

Đầu năm 2016, Vinamilk đã ký hợp đồng xuất khẩu các sản phẩm sữa bột cho trẻ em trị giá 12,5 triệu USD sang thị trường Trung Đông ngay trong ngày đầu tiên Hội chợ Gulfood 2016

Trung Đông là cửa ngõ để các doanh nghiệp gặp gỡ khách hàng từ các quốc gia xung quanh. Mục tiêu của Vinamilk là tăng trưởng 10% mỗi năm tại thị trường Trung Đông thông qua việc phối hợp với các nhà phân phối tại Iraq, Syria, Yemen. Đây cũng được xem là thị trường xuất khẩu đầu tiên của Vinamilk.

Năm 1998, Vinamilk bắt đầu xuất khẩu những sản phẩm sữa bột đầu tiên vào khu vực Trung Đông, với thị trường chủ yếu là Iraq theo chương trình đổi dầu lấy lương thực của Liên hợp quốc. Doanh số xuất khẩu năm 1998 của Vinamilk là 27 triệu USD; với sản lượng gần 9.000 tấn sữa.

Đến nay qua nhiều năm nỗ lực tìm kiếm thị trường, tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, hiện sản phẩm của Vinamilk đã được xuất khẩu đến 43 nước trên thế giới với hàng loạt sản phẩm đa dạng như sữa bột, bột dinh dưỡng, sữa đặc, sữa nước, sữa đậu nành, yogurt, nước trái cây, kem….

Kim ngạch xuất khẩu 2015 của Vinamilk đạt hơn 5.300 tỷ đồng (khoảng 245 triệu USD), tăng trưởng 77% so với năm 2014 và tăng 800% so với năm 1998; sản lượng xuất khẩu năm 2015 đạt hơn 47.000 tấn sữa, tăng trưởng khoảng 430% so với năm 1998 - năm đầu tiên Vinamilk tham gia hoạt động xuất khẩu.

Xuất khẩu đóng góp khoảng 13% vào tổng doanh thu hợp nhất của công ty. Trong những năm gần đây, công ty tiếp tục duy trì xuất khẩu đi các thị trường truyền thống tại khu vực Trung Đông và Đông Nam Á, tập trung khai phá các thị trường tiềm năng ở khu vực châu Phi và đặc biệt là các thị trường đòi hỏi sản phẩm chất lượng cao như Nhật Bản, Canada.

Đưa thương hiệu sữa Việt Nam vào bản đồ thế giới

Tại thị trường trong nước, suốt gần 40 năm xây dựng và phát triển, Vinamilk luôn khẳng định vị thế là tập đoàn dinh dưỡng hàng đầu Việt Nam. Ngoài ra, xuất khẩu luôn được “ông lớn” ngành sữa này đặt trong chiến lược phát triển dài hạn. Điều này cũng nhằm giúp Vinamilk đạt mục tiêu trở thành một trong 50 công ty sữa lớn nhất toàn cầu với doanh số 3 tỷ USD vào những năm tới, đưa thương hiệu sữa quốc gia Việt Nam vào bản đồ ngành sữa thế giới.

Để vươn mình ra thị trường thế giới, vấn đề cốt lõi vẫn là việc phát triển và cải tiến sản phẩm, đáp ứng nhu cầu và tiêu chuẩn ngày càng cao của các thị trường này. Song song với đó là mở rộng hệ thống phân phối, tập trung vào các hoạt động nghiên cứu thị trường để hiểu rõ được nhu cầu của người dân địa phương, đầu tư kinh phí marketing nhằm tăng mức độ nhận biết sản phẩm và nâng cao giá trị thương hiệu.

Theo đó, đội ngũ nghiên cứu và phát triển sản phẩm của Vinamilk luôn cập nhật các kiến thức mới nhất về công nghệ, cũng như tìm hiểu sâu sát thị trường trong và ngoài nước để tìm kiếm cơ hội và ý tưởng phát triển sản phẩm. Các nhà máy sữa cũng được trang bị dây chuyền sản xuất sữa tươi tiệt trùng với thiết bị hiện đại và công nghệ sản xuất tiên tiến hàng đầu hiện nay.

Đến nay, Vinamilk đã có 10 trang trại trải dài khắp Việt Nam có quy mô lớn với toàn bộ bò giống nhập khẩu từ Úc, Mỹ, và New Zealand..

Việc đưa vào hoạt động 2 siêu nhà máy sữa bột và sữa nước có công suất siêu lớn vào năm 2013 đã giúp Vinamilk không chỉ đáp ứng tốt nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước, mà còn đảm bảo khả năng phục vụ xuất khẩu.Vinamilk tiếp tục đầu tư chiến lược vào hệ thống phát triển vùng nguyên liệu theo chuẩn quốc tế. Đến nay, Vinamilk đã có 7 trang trại đang hoạt động và 3 trang trại đang xây dựng đều có quy mô lớn với toàn bộ bò giống nhập từ Úc, Mỹ và New Zealand.

Hiện nay, tất cả các trang trại của Vinamilk đều đạt chuẩn Global G.A.P về quản lý trang trại và chất lượng sữa tươi thuần khiết. Các trang trại đều có hệ thống xử lý chất thải hiện đại, không gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, Vinamilk còn liên kết với hơn 8.000 hộ dân chăn nuôi bò sữa với hơn 120.000 con trên cả nước, đóng góp vào sản lượng sữa tươi nguyên liệu thu mua bình quân khoảng 750 tấn sữa/ngày, góp phần tạo công ăn việc làm cho nông dân, xây dựng một ngành chăn nuôi bò sữa Việt Nam phát triển theo hướng ổn định và bền vững.

Quân Mạnh

 

 

 

 

Tác dụng chữa bệnh ít biết từ 3 bộ phận nội tạng của gà

Dưới đây là hướng dẫn của BS CKI Đông Y Bùi Văn Phao - Nguyên Giám đốc BV Đông Y Tỉnh Nam Định cung cấp tới bạn đọc về cách dùng 3 bộ phận nội tạng của gà để chữa bệnh.

1. Gan gà

Gan gà có khí ôn, vị cam và khổ, không độc, có tác dụng bổ thận, bổ dương, cường âm, chữa được các chứng bệnh đau tim, đau bụng, phong hỏa hóa đau mắt hay mắt mờ.

Gan gà có tác dụng bổ thận, bổ dương, cường âm, chữa được các chứng bệnh đau tim, đau bụng, phong hỏa hóa đau mắt hay mắt mờ.

2. Mật gà

Mật gà khí hơi hàn, vị khổ, không độc, chữa được chứng mắt trông không rõ, chứng quanh tai lở loét ngứa ngáy và chảy nước vàng, nứt kẽ tai.

3. Trứng gà

Trứng gà khí bình, vị cam, không độc. Trứng gà có thể chia làm hai phần, công dụng của mỗi phần khác nhau.

Dùng cả lòng đỏ lẫn lòng trắng giúp bổ khí huyết, mát cổ họng, khai thanh âm, tan khí nóng, an thai, lợi cho việc sinh nở, trị ho, lỵ tốt. Người bị bỏng lấy một cái lòng đỏ trứng gà nấu rồi bỏ thêm 4 gr khinh phấn, trộn đều, phết lên chỗ bỏng nặng 3-5 ngày sẽ khỏi, không để lại sẹo.

Lòng đỏ trứng gà nấu với giấm thanh ăn chữa được chứng sán hậu. Đem lòng đỏ trứng gà đun cháy khô để chảy dầu ra, sau đó bôi vào chỗ chốc lở trên đầu trẻ con rất hiệu nghiệm.

Lòng trắng lại có tính hơi hàn, chữa được chứng mắt đau và đỏ, chứng buồn bực - đầy ứ, trẻ con đi lỵ.

Người bị bỏng lấy một cái lòng đỏ trứng gà nấu rồi bỏ thêm 4 gr khinh phấn, trộn đều, phết lên chỗ bỏng nặng 3-5 ngày sẽ khỏi, không để lại sẹo.

Lưu ý: Khi ăn thịt gà, không nên ăn cùng tỏi, rau cải hay gan bởi nếu ăn lẫn sẽ dễ phát ra chứng bệnh đi lỵ.

Thanh Loan

4 thực phẩm nên kiêng khi bạn bị viêm da dị ứng

Bệnh ảnh hưởng đến khoảng 1-10% trẻ sơ sinh, và thường giảm dần trong thời niên thiếu hoặc lúc trưởng thành.

Ngoài vệ sinh da tích cực, tránh các chất kích thích như xà phòng không hợp với trẻ, việc ăn một chế độ ăn uống lành mạnh và hạn chế các loại thực phẩm nhất định có thể giúp giảm các triệu chứng.

Thịt béo

Thịt béo, chẳng hạn như thịt bò, thịt cừu và xúc xích, đóng góp một lượng phong phú các chất béo bão hòa, có thể thúc đẩy sự viêm sưng. Trung tâm Y tế Đại học Maryland (UMMC) khuyến cáo rằng những người bị viêm da dị ứng tiêu thụ ít nguồn chất béo bão hòa, bao gồm thịt đỏ.

Hãy thử thay thế các loại thịt béo trong chế độ ăn uống của bạn với các loại cá nước lạnh. Các acid béo omega 3 phổ biến trong các loại cá như cá hồi, cá ngừ, cá trích và cá mòi có thể cung cấp các đặc tính chống viêm.

Sản phẩm từ sữa

Sản phẩm sữa, mặc dù là nguồn có giá trị của protein, canxi và vitamin D, nhưng có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm da dị ứng ở một số người.

Giống như thịt mỡ, sữa nguyên chất và các loại pho mát có nhiều chất béo đóng góp một lượng phong phú các chất béo bão hòa. Hãy thử thay thế các sản phẩm sữa với tương đậu nành hoặc không làm từ bơ.

Thực phẩm giàu tinh bột

Thực phẩm giàu tinh bột, chẳng hạn như bánh mì trắng và mì ống, gây tiêu hóa kém hiệu quả và chứa các chất dinh dưỡng ít hơn so với các loại thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt. Kết quả là, việc lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt trên các loại thực phẩm giàu tinh bột có thể tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn và sức khỏe tiêu hóa.

Thực phẩm bột tinh chế cũng góp phần vào tình trạng viêm, theo UMMC, và có thể làm tăng triệu chứng viêm da. Trước khi mua bánh mì, bánh mì tròn, bánh, mì ống và ngũ cốc ăn sáng, kiểm tra danh sách thành phần để đảm bảo rằng các loại ngũ cốc nguyên hạt được liệt kê như là thành phần chính.

Kẹo có đường

Thêm đường, như đường mía, đường sucrose, maltose, dextrose, mật ong và xi rô ngô, thêm calo và hương vị ngọt ngào vào kẹo nhưng ít lợi ích dinh dưỡng. UMMC khuyên nên hạn chế lượng đường của bạn để làm giảm triệu chứng viêm da.

Để cắt giảm lượng đường, nên uống nước, trà thảo dược hoặc các loại nước tinh khiết thay vì nước ngọt có đường. Thêm ít đường vào cà phê, trà và các loại ngũ cốc, hoặc thay thế đường bằng các sản phẩm ít đường khác. Nguồn phổ biến khác của các loại đường được thêm vào kẹo gồm sô cô la sữa, xi rô, kem, sữa ong chúa.

Nếu viêm da không khống chế được và kéo dài, kèm sốt, nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị thích hợp với thuốc và tư vấn chế độ ăn uống phù hợp với cơ địa của bạn.

TS.BS. Lê Thanh Hải

(tham khảo Live Strong)

Uống trà xanh cải thiện sức khỏe tim mạch

Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch có thể thực hiện dễ dàng bằng uống trà xanh. Các nghiên cứu cho thấy trà thơm, nhẹ có thể làm giảm LDL cholesterol và triglyceride là các loại mỡ xấu, giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim và đột quỵ.

Trà xanh giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim

Một số nghiên cứu đã xem xét mối liên hệ giữa trà xanh và bệnh tim mạch. Một nghiên cứu của 40.530 người lớn Nhật Bản phát hiện ra rằng những người tham gia uống nhiều hơn năm tách trà xanh mỗi ngày có nguy cơ thấp hơn 26% tử vong do nhồi máu cơ tim hay đột quỵ và nguy cơ thấp hơn 16% tử vong do mọi nguyên nhân so với những người uống ít hơn một tách trà xanh mỗi ngày.

Một phân tích tổng hợp nghiên cứu quan sát, trong đó 13 nghiên cứu được tiến hành ở những người uống trà xanh và 05 nghiên cứu tiến hành ở những người uống trà đen. Nghiên cứu phát hiện ra rằng những người uống trà xanh có nguy cơ thấp hơn 28% của bệnh động mạch vành so với những người uống ít trà xanh. Trà đen không có liên quan lên nguy cơ đau tim.

Một nghiên cứu tổng hợp của 14 thử nghiệm lâm sàng đối chứng giả dược, ngẫu nhiên phát hiện ra rằng trà xanh giảm đáng kể LDL cholesterol và triglycerid. Nhiều nghiên cứu đã được tiến hành với các viên nang có chứa catechin, là một chất polyphenol hoạt tính trong trà xanh.

Uống trà xanh vừa phải có lợi cho sức khỏe

Mặc dù không có tác dụng phụ nghiêm trọng đã được báo cáo trong các nghiên cứu, catechin đã được báo cáo là tăng men gan ở động vật. Trà xanh cũng là một nguồn chính của oxalate, mà có thể gây sỏi thận. Điều này gợi ý rằng uống quá nhiều trà xanh mỗi ngày có thể có nhiều rủi ro hơn so với lợi ích. Do đó uống trà xanh một cách thông minh có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch của bạn. Nên dùng vừa phải, uống một vài tách trà xanh hàng ngày sẽ đem lại nhiều lợi ích và thích thú.

TS.BS. Lê Thanh Hải

(tham khảo Harvard Health Publications)

Sôcôla đen

Hiếm có thứ gì ngon tuyệt hảo mà lại tốt cho sức khỏe của bạn, nhưng sôcôla đen là một trong những thực phẩm vàng mà thiên nhiên mang đến cho bạn, có tác dụng tuyệt vời như vậy. Bạn sẽ luôn tìm thấy sôcôla đen trong tất cả các danh sách top thực phẩm tốt nhất cho não bộ và trí nhớ.

Hãy bỏ qua một bên những lồi đồn thổi xưa cũ về việc sôcôla khiến bạn béo phì, nổi đầy mụn hay chẳng tốt gì cho sức khỏe, bỏi vì dưới đây chính là 9 bằng chứng khoa học đã được kiểm chứng bởi rất nhiều nghiên cứu về lợi ích thực sự của sôcôla đen, đặc biệt là cho não bộ và trí nhớ.

Ăn sôcôla đen khiến bạn cảm thấy hạnh phúc hơn

Sôcôla đen thúc đẩy quá trình sản xuất hormone hạnh phúc là Endorphin. Hormone này gắn với thụ thể gây nghiện ở não đem đến cảm giác hưng phấn, giảm cảm giác đau và giảm các tác hại của stress. Sôcôla đen là thực phẩm dinh dưỡng giàu tryptophan hàng đầu, một acid amin là tiền thân của serotonin, chất dẫn truyền thần kinh của sự hạnh phúc và cảm xúc tích cực.

Sôcôla đen còn là thực phẩm tự nhiên chứa nhiều anandamide, một hợp chất tự nhiên được gọi là “phân tử hoan lạc”. Chất dẫn truyền này rất giống với THC (Tetrahydrocannabinol), chất hưng phấn thần kinh chính có trong thuốc phiện, nhưng anandamide lại không gây nghiện.

Sôcôla đen cũng chứa phenylethylamine, một hợp chất được gọi là “dược phẩm tình yêu” bởi khiến não rung động như đang yêu. Theobromine, một hợp chất được tìm thấy ở sôcôla gần với caffeine, chính là chất được xem là nguồn gốc khiến sôcôla có tính kích dục nhẹ, khiến con người cảm thấy thích thú và khoan khoái hơn.

Sôcôla đen cải thiện dòng máu chảy đến não

Các hợp chất có trong sôcôla đen tăng cường trí nhớ, kéo dài sự tập trung, tăng tốc độ phản ứng, và tăng các kỹ năng giải quyết vấn đề bằng cách tăng dòng máu chảy đến não.

Flavonoids trong sôcôla đen được chứng minh rằng có thể cải thiện dòng máu chảy tới não của trẻ em, người trẻ tuổi và thậm chí là cả người già.

Một nghiên cứu của Khoa Y, Trường Harvard, Hoa Kỳ, phát hiện ra rằng uống 2 cốc sôcôla nóng tăng dòng máu đến não trong vòng 2 tới 3 giờ. Sự tăng cường dòng chảy này cải thiện điểm số của bài kiểm tra tốc độ ghi nhớ lên đến 30%. Vì vậy, dùng sôcôla thường xuyên trong quá trình thi cử căng thẳng sẽ giúp bạn cải thiện trí nhớ một cách tự nhiên, giúp não mạnh mẽ và linh động hơn, góp phần không nhỏ vào việc có một kết quả thi cử hơn cho các thí sinh.

Đối với người già, sôcôla đen làm tăng cường dòng máu tới não, do vậy có thể hỗ trợ trí nhớ ngắn hạn và ngăn chặn sự suy giảm trí nhớ, chứng quên ở người cao tuổi do quá trình lão hóanão bộ và suy giảm nhận thức vì tuổi tác.

Sôcôla đen bảo vệ não khỏi sự tàn phá của gốc tự do

Não bộ của chúng ta sử dụng rất nhiều oxy, khoảng 20% tổng lượng tiêu thụ của cả cơ thể. Điều này đẩy não vào tình trạng nhạy cảm cao với các gốc tự do. Gốc tự do không được gắn với phân tử oxy sẽ tấn công tế bào theo cách tương tự như oxy tấn công kim loại, khiến nó bị rỉ sét. Nếu như bạn đã từng chứng kiến một miếng táo hay bơ được cắt và dần đổi sang màu nâu, thì có nghĩa là bạn đang được chứng kiến sự hoạt động của gốc tự do.

Nếp nhăn, chấm đồi mồi, và tác hại của ánh nắng trên da bạn là những dấu hiệu đánh dấu sự hiện hữu của gốc tự do. Qúa trình tương tự cũng sẽ diễn ra trong não. Chất chống oxi hóa bảo vệ não bộ bằng cách trung hòa gốc tự do và ngăn chặn sự lão hóa sớm của các tế bào não.

Bột cacao chứa nhiều chất chống oxi hóa hơn các “siêu thực phẩm” khác như các loại quả mọng, mà phổ biến nhất là quả việt quất và bột lựu. Khi thử nghiệm so sánh về tác dụng chống oxi hóa với cà phê và trà, bột cacao đứng trên trà xanh nhưng đứng sau cà phê. Điều này khẳng định một lần nữa rằng, sôcôla càng đen chứa càng nhiều cacao, do vậy càng bảo vệ cơ thể tốt hơn trước các gốc tự do.

Sôcôla đen cải thiện học tập, trí nhớ và tập trung

Flavanol trong cacao sẽ thâm nhập và tích trữ trong những vùng của não liên quan đến học tập và ghi nhớ, đặc biệt là vùng hải mã. Sôcôla có chứa flavanoid cải thiện điểm số của bài test nhận thức ở cả người trưởng thành và người cao tuổi.

Sôcôla cũng chứa caffeine, một chất kích thích trí não mà với liều lượng thấp sẽ tăng cường trí nhớ, cảm xúc và sự tập trung. Vậy lượng caffeine trong sôcôla đen so với cà phê và trà có gì khác nhau?

Thông thường, 100 gam sôcôla đen với hàm lượng 60% cacao chứa khoảng 30mg caffeine, t100 gam bột cacao chứa khoảng 44 mg.Trong khi đó, 1 ly trà xanh chứa 25mg caffeine và 1 ly cà phê xay lại chứa từ 64 đến 272 mg caffeine (tùy theo độ loãng/đặc khi pha).

Bạn có thể nhận ra rằng lượng caffeine ở một miếng sôcôla cỡ vừa cho một lần ăn, khoảng 1/3 thanh 100g, là tương đối thấp. Vì vậy gần như việc ăn sôcôla sẽ không khiến bạn căng thẳng hay khó ngủ ban đêm.

Sôcôla đen giúp giảm stress

Magie có hiệu quả trong việc giúp bạn thư giãn bởi nó được mệnh danh là “loại thuốc an thần hàng đầu”. Khoáng chất thiết yếu này giảm stress bằng cách kìm hãm sự giải phóng hormone stress là cortisol.

Thực đơn ăn của chúng ta thiếu hụt một lượng Magie lớn nhưng sôcôla đen lại chứa một lượng magie cần thiết cho nhu cầu hàng ngày của bạn. Tiêu thụ nhiều Magie từ sôcôla cũng cải thiện trí nhớ, tập trung, cảm xúc, giấc ngủ và khả năng phục hồi sau stress.

Ăn sôcôla đen giúp kiểm soát sự thèm ăn

Sôcôla nhanh chóng đem lại cảm giác cực kỳ no nên bạn sẽ có thể ăn ít các loại thực phẩm khác hơn, mà không cảm thấy khó chịu. Ăn một ít sôcôla đen sẽ giảm cảm giác thèm tất cả các loại đồ ăn vặt khác – bao gồm cả các đồ ngọt, mặn và béo. Điều này đem đến cho bạn sự lựa chọn thực phẩm lành mạnh, cắt giảm lượng calo và giảm cân.

Có phải tất cả sự thỏa mãn đó là bởi thành phần thực vật đặc biệt của sôcôla? Hay đó chỉ là một tác động tâm lý tới tình yêu của chúng ta dành cho sôcôla?

Câu trả lời có vẻ khá thú vị, bởi dường như việc thỏa mãn cảm giác thèm ăn là do những cảm giác khi ăn sôcôla mang lại, mà không phải là do các thành phần có lợi trong sôcôla. Khi các nhà khoa học đưa các thành phần có lợi trong sôcôla vào một viên thuốc thì nó lại không đem lại hiệu quả tương tự.

Tiêu thụ sôcôla đen có thể bảo vệ não bạn cả cuộc đời

Có rất nhiều những phát hiện thú vị xung quanh việc sử dụng sôcôla trong chữa trị các bệnh lý liên quan đến não, như đột quỵ và suy giảm trí nhớ. Sức mạnh của các chất oxy hóa tìm thấy trong sôcôla đen giảm nguy cơ suy giảm trí nhớ. Flavanol có trong sôcôla giúp tăng cường nhận thức ở người cao tuổi được chẩn đoán là mất nhận thức nhẹ (MCI).

Sôcôla đen cũng giảm sự kháng insulin. Điều này đặc biệt đáng chú ý bởi rất nhiều chuyên gia cho rằng Alzheimer là bệnh do kháng insulin – một dạng của tiểu đường ở não. Khi tế bào não kháng insulin, chúng không tiếp nhận đủ lượng glucose, dẫn đến chết tế bào. Việc tiêu thụ các thực phẩm giàu flavonoids như cacao có thể ngăn ngừa sự suy giảm chức năng của não liên quan đến tuổi tác.

Sôcôla đen hỗ trợ hệ vi khuẩn đường ruột, hỗ trợ não

Một trong những lợi ích sức khỏe không được biết đến rộng rãi đó là sôcôla làm tăng cường lợi khuẩn ở hệ đường ruột. Đây thực sự là một tin vui đối với não bộ!

Lactobacilli và Bifidobacteria là hai lợi khuẩn phổ biến nhất ở ruột và được tìm thấy ở những thuốc lợi khuẩn, đóng vai trò như những chất chống oxy hóa, bảo vệ não khỏi sự phá hoại của gốc tự do. Sôcôla hoạt động như một loại prebiotic, giữ nồng độ lợi khuẩn ở mức cao và vi khuẩn có hại ở mức kiểm soát.

Một sự dư thừa lượng vi khuẩn gây hại có thể làm giảm nồng độ tác nhân chuyển hóa dưỡng chất thần kinh của não. Đây là hợp chất hóa học quan trọng của não bộ cần thiết cho việc giữ cho tế bào não tồn tại khỏe mạnh và kích thích sự hình thành tế bào não mới.

Ăn sôcôla đen có thể khiến bạn thông minh hơn

Bạn đã được chứng kiến việc ăn sôcôla có thể cải thiện khả năng học hỏi, tập trung và ghi nhớ? Thậm chí, một nghiên cứu báo cáo rằng một quốc gia tiêu thụ càng nhiều sôcôla, thì càng có nhiều người đoạt giải Nobel! Điều này tưởng như chỉ là một câu chuyện đùa, nhưng đây là nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí New England Journal of Medicine, một tạp chi uy tín trong giới y khoa

Nhưng nghiêm túc thì việc ăn sôcôla được chứng minh có tác dụng bảo vệ thần kinh và tăng cường tính linh hoạt của não bộ - một đặc điểm có liên quan mật thiết đến sự tăng cường trí thông minh.

Tại sao các chuyên gia khuyên bạn nên mua sôcôla đen?

Bạn sẽ quan tâm đến lý do thật sự khiến sôcôla đen tốt cho não hơn sôcôla sữa và bạn nên chọn sử dụng sôcôla đen. Và đây là câu trả lời cho bạn.

So với sôcôla sữa, sôcôla đen chứa nhiều thành phần tốt cho bạn hơn, đặc biệt là flavonoids và chất chống oxi hóa, và ít chứa đường hơn nhiều, một thực phẩm hiện nay được coi là gây nghiện như ma túy và có khả năng làm hủy hoại não bộ. Đã có những giả thuyết cho rằng, sôcôla sữa có thể cản trở sự hấp thụ flavonoid, và điều này đang được các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu.

Mặc dù vậy, có dễ dàng ănsôcôla đen?

Con số kiểu như 70% cacao ở trên một thanh sôcôla chỉ ra tổng phần trăm của mọi thứ chiết xuất từ hạt cacao – sôcôla lỏng, bơ cacao và bột cacao. Thông thường, 70% là một mức tốt để bắt đầu nếu bạn muốn đạt được tất cả lợi ích về sức khỏe sôcôla đen mang lại. Nếu như bạn không thích hoặc không chịu được độ đắng của 70%, hãy bắt đầu trong khoảng 50% và nâng dần mức độ lên đến 70% và cao hơn nữa.

Giống các thứ tốt trong cuộc sống, ăn sôcôla càng đen có thể là một thử thách. Bạn biết rằng sôcôla đen thật nhiều, thật nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng không dễ dàng gì thay thế vị ngọt ngào của sôcôla sữa bằng vị đắng của sôcôla đen. Bởi vậy, nếu bạn không thể ăn sô-cô-la đen chỉ vì vị đắng, hãy thử ăn hạt cacao đã bóc vỏ, ít chế biến, không chứa đường, không thêm muối và bạn sẽ bất ngờ bởi nó có vị của các loại hạt nhiều hơn là vị đắng.

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam